पंजाबमधील खेड्यांत उरले फक्त दहा टक्के पुरूष !
चंदीगड/दि.१४ – पंजाबमधील 3500 हून अधिक खेड्यांमध्ये केवळ दहा टक्के पुरुष उरले आहेत. उर्वरित नव्वद टक्के पुरूष केंद्र सरकारविरोधातील आंदोलनात सहभागी झाले आहेत.
पटियाला येथील दलजीत कौर आपल्या मुलासह शेतात काम करतात. त्या म्हणतात, की हे कायदे आपल्याला पुन्हा मोठ्या कार्पोरेट हाऊसेसचे गुलाम बनवतील. शेती ही आपली शक्ती आहे. ती आम्ही कोणत्याही परिस्थितीत गमावू देणार नाही. पंजाबमधील 12 हजार 797 खेड्यांतील बहुतेक पुरुष हे शेतकरी चळवळीचा एक भाग आहेत. अशी 3500 पेक्षा जास्त गावे आहेत जिथे दहा टक्के पुरुष उरले आहेत. अशा परिस्थितीत महिला घरातून शेतीपर्यंत सर्व काही हाताळत आहेत. पटियालामधील दौण कलां गावची दलजित कौर सैन्यात आहे. सासरे जसवंत हे घरातील अडीच एकर जमीन सांभाळत होते; पण ते आता आंदोलनासाठी दिल्लीला गेले आहेत. घराची जबाबदारी दलजितवर अवलंबून आहे. ती रोज शेतात जाते. पिकाला पाणी देते. जनावरांना चारा पुरवते व त्याचे पालन करणे हे तिचे काम आहे. दलजीत म्हणतात, की तिचा नवरा सेवेत आहे आणि सासरा आपली जमीन वाचवण्यासाठी दिल्लीत कृषी कायद्यांविरूद्ध लढा देत आहे.
खेड्यांमध्ये पुरुषांच्या अनुपस्थितीत महिलांनी केवळ शेतीची जबाबदारीच उचलली नाही तर रस्त्यांवर, टोल प्लाझावर पिकिंग ऑर्डरदेखील सोडत नाही. घर व शेतीचे काम झाल्यानंतर त्या धरणे आंदोलनात सहभागी होतात. दाउण कलांशिवाय धरेई जट्टा, चमराहेडी, आलमपूर, बोहडपूर जनेदीसह आसपासच्या अनेक गावांमधील महिलांनी केवळ शेतीच केली नाही, तर धरणे आंदोलनही केले. घर व शेतीची कामे पूर्ण केल्यानंतर महिला स्वत: ट्रॅक्टर चालवत असून धरणांच्या ठिकाणी जातात. दौण कलांच्या पंचायत सदस्या हरजित कौर यांनी सांगितले, की गेल्या दोन आठवड्यांपासून थंडीने रस्त्यावर बसून थकलेल्या माणसांना घरी विश्रांतीला पाठविण्यात येईल आणि पुरुषांऐवजी त्या दिल्लीत जातील. राज्यातील इतर जिल्ह्यांतील महिलाही दिल्लीला जात आहेत. संगरूरमधील सेखुवास गावची मनजीत कौर सांगते, की कुटुंबातील तीन पुरुष दिल्लीला गेले आहेत. मी, सासू आणि मुले घरी आहोत. सकाळी सासू आणि मुलगा शेतात येतात. येथे खत व औषधाची फवारणी केली जाते. 55 वर्षीय हरजीत कौरने त्यांचे पती अवतार आणि मुलाला या आंदोलनात भाग घेण्यासाठी दिल्ली येथे पाठविले. मोगा, संगरूर, मानसा, होसियापूर, फाजिल्का, पटियाला यासह राज्यातील 22 जिल्ह्यांमध्ये टोल प्लाझा आणि 150 हून अधिक ठिकाणी धरणे आंदोलन चालू आहे.
