दार्जिलिंग/ दि ३० – कोरोनामुळे पर्यटन उद्योगावर सर्वाधिक प्रतिकूल परिणाम झाला आहे. कांचनजंगाचा पांढरा बर्फाळ प्रदेश, सुंदर द-या, गवताळ प्रदेश, चहाच्या बागा पाहण्यासाठी हजारो पर्यटक येत असतात; परंतु अनलॉकनंतरही पुरेसे पर्यटक येत नसल्याने सुमारे दहा हजार लोकांचा रोजगार गेला आहे. उर्वरित लोकांनाही तीस टक्के पगारावर भागवावे लागत आहे.
दार्जिलिंगच्या टेकड्यांमधून कांचनजंगाचा पांढरा बर्फ पाहण्यासाठी देशाच्या कानाकोप-यातून लोक येतात. चहा, इमारती लाकूड आणि पर्यटनासाठी प्रसिद्ध असलेल्या दार्जिलिंगला नवीन चहा लागवड झाल्याचे दिसत नाही. इमारती लाकूड उद्योगाचा मृत्यू झाला आहे. कोरोनाद्वारे पर्यटन जवळजवळ संपले आहे. जे लोक जंगलांत पर्यटनासाठी येतात, ते शिकारीकडे वळतात. गोरखालँड टेरिटोरियल डमिनिस्ट्रेशनचे सहाय्यक संचालक सूरज शर्मा म्हणतात, की पूर्वीच्या तुलनेत फक्त 15-वीस पर्यटक येथे येत आहेत. काही पर्यटक दस-याच्या काळात चार दिवस आले होते; परंतु त्यातील बहुतांश पश्चिम बंगालचे होते. बाहेरून पर्यटक येत नाहीत. आता हॉटेल खुली झाली आहेत; पण बुकींग 15-20 ’टक्क्यापेक्षा जास्त नाही. ज्या हॉटेलमध्ये 40 खोल्या आहेत, त्यातील दहा देखील बुक होत नाहीत.
प्रवासासाठी पुरेशा सुविधा अजून झालेल्या नाहीत. विमान, रेल्वे सेवांना मर्यादा आहेत. त्यामुळे लांबचे पर्यटक अजून येत नाहीत. हिमालयन हॉस्पिटॅलिटी अँड टुरिझम डेव्हलपमेंट नेटवर्कचे सरचिटणीस सम्राट सान्याल म्हणतात, की पर्यटकांना न भेटण्याचे एक प्रमुख कारण म्हणजे संपूर्ण कनेक्टिव्हिटीचा अभाव. गाड्या आणि उड्डाणे पूर्णपणे चालू नाहीत. आता येणारे पर्यटक पश्चिम बंगालचे आहेत. 2019 च्या तुलनेत आमचा व्यवसाय 80-90 टक्के कमी झाला आहे. उत्तर बंगाल आणि सिक्कीममध्ये दहा लाख लोक थेट पर्यटन उद्योगाशी जोडले गेले आहेत. आम्ही पर्यटन हंगामात उलाढालीच्या एक टक्काही व्यवसाय झाला नाही. सूरज शर्मा म्हणतात, की दार्जिलिंगमध्येच 8 ते 10 हजार कर्मचा-यांवर थेट परिणाम झाला आहे. अनेक लोकांच्या नोक-या गेल्या आहेत. नोकरी असलेल्यांना केवळ 30 टक्के पगार मिळतो. आतापर्यंत 25-30 टक्के पगार कसा तरी दिला जात आहे. पर्यटक वाढले नाहीत, तर 50 टक्के लोकांना काढून टाकले जाऊ शकते.
